Punk Kültürü

Punk
kültürü 1970'lerin ortasında Prog rock ve Heavy metal'a karşı bir
hareket ve isyan olarak ortaya çıkmıştır. Kültür, minimalist sistem
karşıtı müzik Punk Rocka dayalıdır.

Punk, kendi giyim tarzı, felsefesi, edebiyatı
(fanzinler), dansları (punk showları) ve görselliği ile sağlam bir alt
kültür oluşturmuştur. Oluşturduğu kültür popüler kültüre kaynaklık
etmekle beraber kendi içinde alt kültürler de oluşturmuştur.

Punk Giyim Tarzı
Punk kültürü; halka onlarla özdeşleşmedikleri ve
insanlar arası sınıf farklarının olduğu sürece de özdeşleşmeyecekleri
mesajını verdiler. Punk rock Amerikada 1960'ların sonunda ve 1970'lerde
Avrupa ve Kuzey Amerikadaki pre-punk gruplarını da etkilemiştir.
Özellikle The New York Dolls un etkilediği birçok punk grubu vardır.

Punklar içinde bulunduklan durumu protesto etmek
için ellerindeki her malzeme ile bedenleri de dahil, kendilerini ironik
bir biçimde "toplumsal atık" olarak sundular: Köle kıyafetleri,
zincirler, deriler, dayatılan cinsiyetçi modaya karşı androjenlik,
parçalanmış giysiler, rengarenk ve dikleştirilmiş rahatsız edici saç
biçimleri ve punk sembollerinden bedene iliştirilmiş çengelli iğne...
Punk antimodadır. Amacı geleneksel kalıplar içinde yaşayan topluma karşı
algıyı bozmaya yönelik açık bir saldındır.

Punk estetiğinin yaratıcısı olarak kabul edilen
Londralı modacı Vivienne Westwood (Sex Pistols'in doğuşunda da
nedenlerinden olan 'Sex' adlı dükkanın ortaklanndan) şu sözleri ile punk
esetetiğinin "nedenini" açıklıyor:

"...Onun giysilerini giyrnek için cesur olmanız
gerekir. sokakta yürürken tüm dikkatleri üzerinize çekeceksiniz. Bu
tepkileri davet eden bir güç gösterisidir. Giysiler genellikle fikirleri
sözlerden daha iyi anlatabilir. Bir kitap, bir poster ya da broşür
kadar yıkıcı bir silah olabilir: Otobüste yanınızda 'Anarchy in the UK'
(Birleşik Krallıkta Anarşi) tişörtü ile oturan biri sizi anıda rahatsız
eder."


Punk stili ve modası İngiltere 'de önem kazanıp
mohawk punk stiliyle birleşmiştir. Mohawk etkisi aslında "Taxi Driver"
filminde Robert De Niro'nun şaç şekliyle olmuştur.İngiltereli Richard
Hell bu sac modelini biraz değiştirerek ve boyayarak bugünki punk
saçının oluşumunu tamamlamıştır.

Fanzinler
Punk kültürü kendi dayanışma ve iletişim ağını da
yaratmıştı. Fanzinler. Kültür ve sanat endüstrisine ve sisteme karşı bir
tokat olan fanzinlerin varoluş nedeni yadsıma, reddetme talebi ve
çağnsıdır. Fanzinlerin punk eylem yaşam biçiminde oldukça önemli bir
yeri vardır. (Yeraltı Edebiyatı) İlk Punk fanzini; "Sniffin' Glue",
Punkın; "kendi-başına yap" (do-it-yourself felsefesini ortaya
çıkanyordu: bir gitar üzerinde üç akorun yerleri gösterilmiş ve şu
başlık atılmıştı: "İşte size bir akor, işte iki tane daha, hadi şimdi
gidip kendi grubunuzu kurun."

Punklar arasında iletişim ve düşünsel ağ
oluşturmasının yanısıra fanzinlerin yaptığı bir diğer önemli katkıda
yıkıcı grafik tasanm estetiğini oluşturmasıydı. Çoğunluğu elle yazılan,
siyah beyaz olan kaotik bir kolajla oluşturulup fotokopi ile çoğaltılan
fanzinlerin sadece dış görünüşleri ile bile algıyı bozmaya, kalıplan
yıkmaya yönelikti.

Günümüzde de bu gelenek punklar arasında
sürdürülmektedir, aynı zamanda internete de taşınmıştır, internette
yayınlanan fanzinlere e-zine ismi takılmaktadır.

Yaşam Tarzı
Punk altkültürünün üyeleri genellikle punk, punkçı,
punk rocker olarak anılsalar da doğru tabir punktır. Bunun yanı sıra
kendilerini ifade etmek için çeşitli dereceleri ve terimleri vardır.

Çoğunlukla işçi sınıfından gelirler. Çok azı bir
işte uzun süre çalışmayı başarabilir, çoğunlukla işsizdirler.

Her ne kadar hippie kültürüne ait gördükleri
serbest aşk konseptini reddetseler de, en az onlar kadar geleneksel
evlilik kurumunu reddetmiş ve evlilik öncesi seks yapmışlardır.

Orjinal hareket fazlasıyla uyuşturucu ve alkol
kullanımı içerir. Punk toplumunun birçok önemli figürü intihar ve aşırı
doz uyuşturucu kullanımından ölmüştür. Bu sebeple Straight Edge akımının
savunucuları alkol ve uyuşturucu kullanımını reddeder. Bu sebeple
80lerden sonra toplulukta eroin kullanımı büyük ölçüde azalmıştır.
Ayrıca punk kültürü, halüsonejen maddeleri ve esrar kullanımını da
reddeder, çünkü bunları yoğun olarak kullanan hippieleri
aşağılamaktadır.

Punk Camiası
Punklar genellikle içinde bulundukları yerelde
kurdukları gruplarla bir punk scene-punk sahnesi oluştururlar. Hemen
hemen tüm büyük şehirlerde buna rastlanır. Böylece dünyanın dört bir
yanında her etnik gruba ait, onlarca farklı dilde punk sahneleri
kurulmuştur.

Punkların kültürlerini ifade biçimleri içinde
bulundukları yerlere göre değişim göstermektedir. Yerel Punk sahneleri
kimi zaman yarım düzine kişiden kimi zaman binlerce kişiden oluşur.
Ayrıca kültür kendi içinde Poseurlar ve Wannabeler bulundurur.

Poseur, punk kültürüne ait olmayan ama öyleymiş
gibi gözükmeye çalışan, böylece ilgi çekmeye çalışan kişidir. Bunların
yanı sıra günlük hayatlarını sıradan bir şekilde sürdüren ama Cumartesi
günleri punk gibi giyinip sokağa çıkan gençler, yani müzikle ve
ideolojiyle ilgisi olmayan sadece punk modasını takip edenler Cumartesi
Punkı şeklinde adlandırılmaktadır.

Wannabe ise, punk altkültürüne ait olmayan ama
kendisini bu kültürün bir üyesi zanneden kişilerdir. Wannabeler ise
Türkiye'de çoğu toplulukta Tatlı Su Punkı veya Alsancak Punkı sıfatını
alırlar.

Tipik bir punk sahnesinde, kayıtlar yapan ve
şovlara çıkan (ufak konserler veren) punk grupları, bunların
aktivitelerini duyuran fanzin yazarları, albüm ve şov afişlerini
düzenleyen grafik tasarımcıları, punk aksesuarlarını ve kıyafetlerini
tasarlayan modacılar bulunur.

Günümüzde internet sayesinde yerel punk grupları
internet siteleri, dosya paylaşım programları, mp3ler ile kendilerini
daha rahat ifade etme imkanı bulmaktadırlar.

Punk'ın Alt Kültürleri
* Goth, 70li yılların sonundaki post-punk akımından
kaynaklanan gothic rock etkisiyle oluşan karanlık konulara ve giyime
sahip alt kültürdür.
* Emo, 80lerin Washington D.C. punk sahnesinden
kaynaklanan ve sonu kötü biten aşklar ve kalp kırıklıklarını konu alan
müzikleriyle bir altkültürdür, fazlasıyla popüler oluşu sonucu
"satılmış"(sold out) olarak tanımlanmış pek çok punk tarafından
bütünüyle reddedilmiştir.
* Straight Edge, sigara, alkol, uyuşturucu
kullanımı, evlilik öncesi cinsel ilişki gibi tüm kavramları reddeden,
karşıt duruşa karşı duruş şeklindeki punk akımıdır. 80lerin Washington
D.C. punk sahnesinde Minor Threat tarafından başlatılmıştır.
* Indie akımı ise punktan yalnızca D.I.Y. etiğini
almış ve daha büyük şirketlerle çalışmayı reddeden ve ticari olmayan
müzikler yapan grupları temsil eder.