Nargile Kültürü

Nargile Tarihçesi

İlk olarak milattan önce,
ibadet amacıyla yakılan tütün yapraklarının verdigi keyf ile fark
edilip, hayatımızın vazgeçilmezlerinden oldu. Tarih boyunca pipo oldu,
puro oldu, sigara oldu, ağızlarda çiğnendi. Ancak hiçbir şekil, tütünle
"nargile" kadar bütünleşmedi.
Hindistan
cevizinin dışındaki tütün benzeri tabakayı yakan ve cevizin içine
soktukları kamışla keyif yapan Hintliler, asırlar sürecek olan nargile
geleneğini de başlatmış oldular. Zaten ismi de Farsçada "Hindistan
Cevizli" anlamına gelen "Nargil" kelimesinden geliyor. Ve nargile aradan
geçen yüzyıllar sonunda bir kültür haline dönüştü.
Hindistan
Cevizi zamanla yerini ilk önce kabaga ardından da porselen ve bronz
gövdeli nargilelere bıraktı ve bunlarıçini, gümüş cam gövdeliler izledi.
Önce iranlılar sonra da Araplar arasında yaygınlaştı.
Osmanlı ise
tütünü 16. yüzyılda tanıdı. Tiryakilerin bir anda çoğalması üzerine
dönemin din uleması tütün kullanımına karşı fetva çıkardı. Fetva üzerine
de Padişah I. Ahmet tütün içmenin yasaklanması hususunda bir ferman
yayınladı. Ancak, I. Ahmet'ten sonra tahta geçen Sultan Mustafa ve II.
Osman devirlerinde tütün yasağının önemli bir etkisi olmadı.
Araplar
''sisa'', iranlilar ''kalyan'' adını verir.




Dünya'da
Nargile


Nargile, Yakın
ve OrtaDoğu'da, Arap Yarımadası'nda, bazı Afrika ülkelerinde, Türkiye
ve Yunanistan'da gayet iyi tanınıyor ve de çok seviliyor. Böylesine
rağbet gören nargileyi elbette artık Amerikalılar da görmezden
gelemiyorlar. Ancak ABD ve Fransa'daki sıkı tütün kanunları özel nargile
tütünlerinin ithalatına zorlaştırsa da yine de bir yol bulunup bu
ülkelerde de benzeri nargile keyifleri yakalanabiliyor. İster nargile
kahvesi, ister neo-orientalist kafe densin, netice itibariyla nargile
içilen her yer muhabbet ve huzurun merkezi olarak büyük rağbet görüyor.
Lübnan
Günümüzde
kadınlarla erkeklerin birlikte kahvelerde içtikleri nargile, ülkenin
yakın geçmisteki savaş döneminde halkın, sığınaklarda bir araya gelerek
sohbet etmesinde önemli bir araç olmuş. O karanlık günler biraz da
nargilenin desteğiyle aşılabilmiş.
Suriye
Bu ülkede
nargile içicileri daha çok yaşlı erkekler. Diğer ülkelerdekilerin aksine
buradaki kahvelerde sohbet yerine daha çok gazete okumak tavla, dama ya
da satranç oynamak tercih ediliyor. Suriye'nin diğer bir özelliğiyse
önemli bir nargile ihracatçısı olması.
Ürdün
Ürdün'de yol
kenarlarında uygun yer olsa dahi, nargile kahvelerinin teraslarda olması
tercih edilmiş. Bu kahvelerde koyu sohbetlerin yanında tavla ve kağıt
oynamak da son derece popüler.
Yunanistan
Özellikle
Türkiye'den giden Rumlar arasında son derece yaygın olarak içilen
nargile, Yunanlılar tarafından da seviliyor. Bu ülkede nargile Türk
kahvesi eşliğinde içiliyor.
Mısır
Bu ülkede
nargile on yedinci yüzyılın başından itibaren içiliyor. Mısır'da nargile
o kadar popüler ki, her sokakta, her köşe başında nargile içenlere
rastlamak olası. Genellikle yirmi dört saat açık olan nargile
kahvelerinde hafif yemek servisleri de yapılıyor.
Libya
Libya'ya
tütünün ulaştığı on yedinci yüzyıldan bu yana nargile içiliyor. Büyük
palmiye ağaçlarının gölgesindeki lokantalarda yemek yendikten sonra
kadınlı-erkekli aileler oturup nargile keyfi yapıyorlar. Libya'da
nargile severlerin kendi tütünlerini içmek istemeleri olağan
karşılanıyor.
Tunus
Küçük
kentlerde rastlanmasa da büyük ve orta ölçekli Tunus şehirlerinde
nargile içiliyor. Bu ülkede özellikle turistler nargileye büyük ilgi
gösteriyorlar.
Yemen
Yemen'de de
nargile oldukça yaygın bir biçimde içiliyor. Ancak Sözcük olarak
"nargile" kullanılmıyor, kendi yerel dillerindeki adı tercih ediliyor.
İran
Nargile
İran'ın olmazsa olmazlarından bir tanesi. Günlük yaşamda nargile bu
kadar önemli olduğunda bazı ayrıcalıkları da hak ediyor. Sıkı dini
kuralların uygulandığı ülkede iş nargileye geldiginde bu kurallar
hafifliyor ve de kadınlar nargile kahvelerine eşleri ya da annelerinin
eşliğinde gidebiliyorlar.
Hindistan
Nargilenin
anavatanı Hindistan elbette bu geleneğini sürdürüyor. Bazı Hintliler
nargileye o kadar düşkünler ki, seyahate çıktıklarında dahi
nargilelerini yanlarında götürüyorlar.
Afganistan
Afganistan'da
nargile daha çok yaşlılar tarafından içiliyor, gençler sigarayı tercih
ediyorlar. Afganistan'daki nargileler alışılagelmiş görüntüden biraz
farklılar, marpuç bölümü bir boru değil onun yerine kamış kullanılıyor.
Çin
Çin'deki
nargile şekli de alışılagelenin son derece dışında. Daha çok büyük bir
çakmağı andırıyor. Gövde bambudan ya da gümüşten yapılıyor. Gümüş
üzerinde de ahşap süslemeler bulunuyor.
Fransa
Nargile
salonları ilk olarak Marseilles ve Lyon'da açılmış. Bunlara daha çok
"kültürel kafe" deniyor ama netice itibariyla buralarda sadece nargile
içiliyor. Elbette Paris'te de bu kahvelerden bol bol bulunuyor. Bu tür
kahvelerin resmi adıysa neo-orientalist kafeler.
Amerika
Amerikalılar
arasında nargileyle tanışıp da onu sevmeyen yok. Bu ülkede tütün karşıtı
pek çok yasa bulunmasına karşın nargileseverler buna pek aldırmıyorlar,
her geçen gün nargile içilen mekan sayısı artıyor.




Nargile Kültürü

Masa - Meşe - Köşe - Ayşe
Çok eski bir
keyif olduğu için zaman içinde nargileyle ilgili özlü sözler de
üretilmis. ''Masa, Meşe, Köşe, Ayşe'' bunlardan bir tanesi.

Masa, içeceğinizi koyacağınız yer.
Meşe, ateşi yakmakta kullanılan odunu meşe kömürünü anlatmaktadır. Bu da
yalnızca meşenin ''pirnav'' adı verilen türünden elde ediliyor.
Köşe, bu keyfin ortalık yerde yapılamayacağını,
Ayşe ise servis yapan garsonları ve servisin kalitesini anlatan
kelimeler.

Nargile içmenin adabı Bir kere sigara içer
gibi içilmiyor nargile. Havayı nefes alır gibi çekmelisiniz ki şişedeki
su fokurdasın ve tütün yansın. Havayı ağzınıza çok yavaşça ve hafifa
bir havada sürekli çekmelisiniz. Nargilenin marpuçu ağzınızda durmalı ve
nargilenin fokurdadığını duymalısınız.
Tömbeki lüleye
yerleştirildikten sonra üzerine odun kömürü ateşi konur. Ateşi
söndürmeden, tömbekiyi devirmeden içmek maharet istiyor. Nargilenin en
büyük keyfi muhabbeti, çünkü tek başına içilen nargile tiryakilere göre
bir sey ifade etmiyor. İşte hem muhabbet ihtiyacından hem dumanına
katlanmak zor olduğundan, nargileciler nargile kahvelerine gidiyorlar.

Muhabbet özelliği, sigaradan kurtulmanın ve nargile tiryakisi olmanın en
önemli nedenidir. Eğer nargile bilerek içilirse, sigaradan çok daha az
zararlı. Doğru içim dumanı içe çekmeden yapılıyor. Bir doldurum en az
bir buçuk saat sürüyor, ehli olanlar bu süreyi dört saate kadar
çıkarabiliyor.
İçilmesi çok
zaman alan nargile acelesi olmayanların, hayatı daha bir ferah içinde
yaşayanların gözdesi olarak kabul ediliyor. Sigarayı ise hayata biraz
daha hirçin yaklaşanların kullandığı düşünülüyor. Bu nedenle nargile
içicileri sigara içenleri kendilerine çok uzak görüyorlar, hele bir de
çakmağı olmayan sigara düşkünlerinden hiç hoşlanmıyorlar. Çünkü
nargilenin kömürüyle sigaralarını yakmaya kalktıklarında,
nargileseverler közün doğal gidişatının bozulduguna inanıyorlar.

Nargile İçmenin Raconu :
- Nargile
içimi sigara gibi değildir. Havayı nefes alır gibi çekmelisiniz ki
şişedeki su fokurdasın ve tütün yansın.
- Nargile
şişeinin içindeki suyun üzerinde bir hava boşluğu var ve siz marpuçtan
nefes çektiğinizde gelen duman, bu hava boşluğundan geliyor. Sonra hava
çıkacak başka bir yeri olmadığı için sudan vakum yapıyor ve gelen duman
suyun içinde süzülerek ve soğuyarak size ulaşıyor. Sigarayla en büyük
farkı da dumanın soğuk olması.
- Nargile
havadar ve sakin mekanlarda içilir. Gürültülü konuşmak, etrafın
sukunetini bozmak raconu da bozar.
- Asla nargile
ateşinden sigaranızı yakmayın.
- Nargilenizi
asla yüksek bir yere koymayınız.
- Eğer
nargileyi biriyle ortak içiyorsanız, marpucunuzu direk partnerinizin
eline vermeyin. Masaya bırakın oradan alsın.
- Ve asla
nargilede tütüne ek başka birşey içmeyin