Boşnak Kültürü

Boşnaklar,Osmanlı devleti döneminin
ümmetçi yapısından 1960'lar Yugoslavya'sına kadar, farklı şekillerde de
olsa, yüzyıllarca dine dayalı bir kimlik tanımı içinde yer almışlar,
Bosna-Hersek ve Sancak'ta yaşayan Ortodoks veya Katolik Güney Slavları
ise Sırp veya Hırvat milletlerinin bu bölgelerdeki uzantıları kabul
edilmiştir. 1963'de Yugoslavya'nın SosyalistFederalCumhuriyet tanımına
geçişi ile birlikte Bosna-Hersek Sosyalist Cumhuriyeti yönetiminde
Sırpların egemen konumunun zayıflamaya başlaması Boşnaklar için yeni bir
milli kimlik tanımının yolunu açmıştır. 1961'de ortaya atılan "Etnik
Müslüman" terimi ile Boşnaklar bu isim altında Bosna-Hersek'in
yönetiminde Sırpların ve Hırvatların yanısıra söz sahibi hale
gelmişlerdir. 1968'de Müslüman milleti, dini mensubiyeti ifade eden
müslüman (küçük harfle) teriminden farklı bir anlam içerecek şekilde
Yugoslavya anayasasına girmiştir. (Bu anlama göre, örneğin, Yugoslavya
Arnavutları, (ekseri) müslüman olup, Müslüman değildiler.).
Bosna-Hersek'in bağımsızlığını kazanmasından sonra ise, Boşnak terimi
milli bir anlam kazanmış olup, evrimini halen sürdürmektedir.
[size=9]Bu anlamda Sırbistan-Karadağ2002
ve 2003 nüfus sayımı verilerine ve bireylerin kendi
tanımlamalarına göre önemli bir Boşnak nüfus bulunmaktadır. Sözkonusu
veriler şu şekildedir:
Sancak'ta; Boşnaklar 193,026
kişi (toplam nüfusun % 45.31'i), Sırplar 156,852 kişi
(toplam nüfusun 36.82%), Karadağlılar 29,892 kişi (toplam
nüfusun % 7.02'i), Müslüman milleti 27,047 kişiye (toplam
nüfusun % 6.35'i);
Karadağ'da; Karadağlılar 267,669
kişi (toplam nüfusun % 43.16'i), Sırplar 198,414 kişi (toplam nüfusun %
31.99'i), Boşnaklar 48,184 kişi (toplam nüfusun % 7.77'i), Arnavutlar
31,163 kişi (toplam nüfusun % 5.03'i), Müslüman milleti 24,625 kişi
(toplam nüfusun % 3.97'i), Hırvatlar 6,811 kişi (toplam
nüfusun % 1.1'i).
Ayrıca, Sırbistan, Hırvatistan
ve Makedonya'da % 1'ler civarında küçük bir Boşnak
nüfus yaşamakta, işgücü göçü nedeniyle başta Almanya gelmek üzere Batı Avrupa ülkelerine
yerleşmiş Boşnaklar da bulunmaktadır.

Tarih
Boşnak toplumunun en eski kökleri,21
bin yıl önce [b]Last Glacial Maximum u takiben Balkanlar' da
genişleyen antik topluma dayanabilir.Fatih Sultan Mehmed,Fatih Sultan
Mehmed Bosna'yı aldığı zaman sedece Katolik' lere değil Bogomill
mezhebindeki Bosna Hıristiyan'larına da çok müsamaha göstermiş ve
onların devlet hizmetinde yetişmelerini sağlamıştır.İsa'yı Allah'ın kulu
olarak kabul etmeleri ve Muhammed'i tanımalarından dolayı Bogomiller
Müslüman'lara daha yakın görünüyorlardı.Türk'lerin vicdan hürriyetine
hürmet göstermeleri,bir kaç asır Katolik klisesi ile bu mezhep
krallarının ve Macar'ların zülmüne uğrayan Bogomill Boşnaklar sırp ve
bulgarların zulmüne uğrayanPomakların.da toplu olarak islamiyeti kabul
etmelerine sebeb olmuştur.Bogomill mezhebine bağlı olan Boşnaklar,savaş
kabiliyetleri,Macar'ları iyi tanımaları sebebiyle Macaristan ile yapılan
savaşlarda etkin bir rol oynamışlardır.Müslüman Boşnaklar her zaman
Osmanlı Devleti'nin kuzeybatı hududunu yalnız başlarına
savunmuşlardır.Boşnaklar İslamiyet'i kabul etmeleri,devlete
bağlılıklarını kanıtlamaları sayesinde Osmanlı Devleti'nin çeşitli
kademelerinde görev yapmışlardır,hatta defterdar,kaptan-ı derya ve
sadrazam dahi olmuşlardır.Hersekzade Ahmed Paşa (1497-1516) beş kez
sadrazamlığa getirilmiştir.


==K ü l t ü r==

===Folklor===
Boşnak folklorü 15.nci yüzyıla tarihlenen uzun bir geleneğe sahiptir.
Boşnak kültüründeki pekçok unsur gibi onların folklörleri Slavik
karışımı ve Doğu etkisindedir. Tipik olarak 19.ncı yüzyıldan önce yer
alır.
Boşnak folkloründe iki popüler karakter, '''düzenbaz''' ve
'''kahraman''' görülür. Muhtemelen ilkinin en meşhur örneği [[Nasreddin
Hoca]], yerel folklor Boşnak kompozisyonunda çeşitli fıkralara sahiptir.
Diğer düzenbazlar akıllı bilge adamı içerir. Sözde,bir yerel memur yere
yapılacak olan bir kilise için onun bir hayvan derisinden büyük
olmamasını talep etmekteydi. Bilge adam, o zaman hayvan derisini ince
şerit halinde keser ve onu toprağın üzerine bir kilisenin yapılmasına
elverişli olacak şekilde dizerek kilise için bir sınır oluşturur.

===Dil===
Boşnaklar,[[Boşnakça]] konuşurlar.Türkiyede pomaklar ile bu dil
hemen hemen şive farkı hariç aynıdır yalnız pomaklar kril alfabesini
kullanır ve güney Rusça.ya daha yakın olarak kabul edilir.Bu lisan
[[Sırpça]] ve [[Hırvatça]] 'dan yazım ve gramer bakımından biraz
deişiktir.Boşnak dili,[[Almanca]]'da olduğu kadar diğer komşu lisanlarda
kullanılmayan çok sayıda doğusallık içerir.
Boşnakça ayrıca kendine özgü iki yazılış biçimine sahipti.Bunların ilk
'''Begovica''( ayrıca Bosansika olarak da söylenir) [[Kiril
abecesi]];ikincisi ise Arab abecesidir.Bugün, bu iki kullanım da hemen
hemen ölmek üzeredir.Çünkü,günümüzde bu kullanımın [[okur yazar]] sayısı
oldukça azdır.

===Din===
Boşnakların çoğu Müslüman olsa da, bazıları [[Ateizm]] ,[[Agnostisizm]]
ve [[Deizm]]'e inanır.Bundan dolayı '''Secular Hümanizm''' '''Dünya
Görüşü''' ''Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti'' zamanı boyunca
yaygındı.Geçmişte ülkede [[Sufilik]]'in büyük bir rol oynamasına karşın
,[[Bosna-Hersek]] ' te çoğu Müslüman İslam'ın [[Sunni]] [[mezheb]]ine
bağlıdır.

Boşnak Türkleri
Bosna Beyliği; Atillah Hun'un Avrupa'yı haraca bağladığı günden bugüne
kadar, hep Sırbistan Krallığı'nın başının belası olmuştur. Boşnaklar da
Yugoslav kökenlidir ve hala Yugoslavca konuşurlar. Tarih boyunca
Yugoslav Krallığı’na karşı kim savaştı ise, onlarla bir olmuşlardır. 13.
yüzyılda Osmanlıların Balkanları işgal etmeye başlaması ile birlikte,
Osmanlılarla birlikte olmuşlar ve Hristiyanlık dinini terk ederek
Müslüman olmuşlardır.
29 Osmanlı Padişahından sadece
Ertuğrul Gazi'nin annesi Anadoluludur. Diğer Osmanlı saray kadınlarının
ezici çoğunluğu Yugoslav'dır. Yani Boşnak'tır. Her ne kadar Yeniçeri
Ocağının devşirme Hristiyan çocuklarından oluştuğu söylense de, bu doğru
değildir. Yeniçeri Ocağı; Boşnak saray kadınlarının, kendi akrabalarını
getirip Osmanlı yatılı mekteplerinde okutarak, Osmanlıya yönetici
yapıyorlardı. Osmanlı saray entrikalarının çoğu da bu Boşnakların sarayı
yönetme arzularından kaynaklanıyordu. Kısacası, Afgan kökenli
Osmanoğulları'nın yöneticileri hep Boşnaklardan oluşmuştur. Günümüzde de
bu aynen devam ediyor.
Her ne kadar 1825'te, 4.Murat
döneminde Yeniçeri Ocağı dağıtıldı ise de, Yeniçeriler Osmanlı ordusunu
ve yöneticiliğini sürdürmeye devam ettiler. Birinci dünya savaşında,
cephede mağlup olan Osmanlı Paşaları, cepheyi terk ederek soluğu
İstanbul'da aldılar. Cephe kaçağı paşalara İstanbul dar gelmeye başladı.
Hatta bunlardan bazıları, başka cephelere atanmasına rağmen, görev
yerlerine gitmiyorlardı. Sonunda, bu yeniçeri torunları, son bir kez
daha Osmanlıya karşı kazan kaldırdılar ve Osmanlı Hilafetini ve
Hanedanlığını devirdiler. O günden beri de devleti aracısız, direkt
kendileri yönetiyorlar. Osmanlı, Balkanlardan çekilmeye başlamasıyla
birlikte, yerli işbirlikçileri de Balkanları terk etti ve Anadolu'yu
büyük bir muhacir dalgası sardı. Bunların çoğunluğunu da Boşnaklar
oluşturuyordu. Yeniçeri Ocağının dağıtılması, bunlara arazi dağıtılması
ve evlenme izninin çıkmasıyla, Anadolu'da çoktan bir Boşnak kolonisi
oluşmuştu. Daha sonra gelenler de bu akrabalarıyla çabuk kaynaştılar.
İkinci Boşnak göçü, ikinci Dünya
Savaşı'ndan sonra oldu. 1942'de Alman Nazi Orduları, Yugoslavya'ya
saldırdılar. Boşnaklar, hemen Nazilerle bir oldular. Naziler
Yugoslavya'yı işgal ettiğinde, Hırvat kökenli Tito, Kızıl Yıldız isimli
gizli bir örgüt kurdu ve Nazi işgaline karşı özgürlük mücadelesine
başladı. Naziler, Boşnaklardan oluşan Müslüman SS birliklerini kurarak,
Tito'nun Kızıl Yıldız Örgütüne karşı acımasız bir mücadele başlattılar.
Ancak, Naziler savaşı kaybedip geri çekilince, iktidara gelen Tito
yönetimi döneminde, Müslüman SS birliklerini oluşturan Müslüman
Boşnakların önemli bir kesimi, Türkiye'ye göç etmek mecburiyetinde
kaldı. Bugün Türkiye'de oluşan asker-sivil yönetim erki, bu muhacirlerin
çocuklarından oluşuyor. Mesela, Tansu Çiller'in babası, Müslüman SS
birliklerinde bir komutandı. Türkiye 'ye geldiğinde Türkçe bilmiyordu.
Yıllar sonra, Türkçeyi öğrenince de vali oldu.
Günümüzde Boşnak kökenli Osmanlı saray
kadınlarının çocukları ve akrabaları Ergenekon'dan çıkıp Anadolu'ya
Asena isimli dişi kurdun peşine takılarak geldiklerini iddia ediyorlar.
İri kemikli, sarı saçlı ve yeşil gözlü tiplerine baktığımızda, hemen de
Ortaasyalı oldukları anlaşılıyor.
Her ne kadar, Yeniçeri Ocağı
mensuplarının Bektaşi, dolayısıyla da Alevi oldukları söylense de, bu
tamamen tarihi gerçekleri çarpıtan görüşlerdir. Çünkü Yeniçeriler
Müslüman Boşnak çocuklarından oluşuyordu. Ayrıca, 300 yıl boyunca
Alevilere karşı yapılan katliamları Yeniçeriler yapıyordu. Nasıl oluyor
da bir alevi asker ocağı, sadece suçu Alevi olmak olan insanlara karşı
katliamlar uyguluyor? Aslında Haçlı Avrupa Hıristiyanlığına sahip
Boşnaklar, hiçbir zaman tam anlamıyla Müslüman olmadılar. Sadece,
İslamımsı bir İslam'ı benimsediler. Günümüzde bunu laiklik dinine
dönüştürdüler. Kendileri gibi olmayan bütün Müslümanlığa karşılar.
Özellikle, İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra Anadolu'ya gelen Boşnak
muhacirlerin tamamı, sadece yeminli bir Alevi düşmanı değil, aynı
zamanda Anadolu'daki yerli bütün Hıristiyanlara karşı kin ve nefret
doludurlar. Bunlar, Avrupa'daki Hıristiyanlardan gördükleri baskıları,
Anadolu'daki yerli Hıristiyanların üzerine kin ve nefret olarak
kustular. Pontus Rumları, Ermeniler ve Süryaniler bunlardan bazılarıdır.
Bu baskılar sonucu, bunlar ya yok oldu ya da Müslüman Boşnaklara uyum
sağlamak zorunda kaldılar. Müslüman Boşnak ve Kürd ilişkilerine gelince;
bunlar Kürdlerden nefret ederler. Kürd varlığını tamamen red ettikleri
gibi, Kürdleri; ehlileştirilmesi gereken dağ Türkleri olarak görürler.
Sadece cumhuriyet döneminde, 22 sefer Kürdlere karşı katliam
uyguladıklarını kendileri itiraf ediyorlar. Böylece de bunlar, hemen
şimdiden 23. Kürd katliamı için hazırlıklara başlanması gerektiğini de
düşünüyorlar.(!)
Cephe kaçkını Boşnak kökenli Osmanlı
paşalarının kurduğu Türkiye Cumhuriyetini günümüzde de, bu paşaların
torunları yönetiyor. Günümüzde devlet yöneticilerinin tamamına yakını
Müslüman Boşnaklardan oluşuyor. Bir kere İçişleri, Dışişleri ve Savunma
Bakanlıklarında görev alabilmek için, kırmızı kaplı Anayasaya göre,
Boşnak kökenli olmak gerekiyor. Bunlara göre, herkes devlet düşmanı ve
haindir. Zaman zaman kışlalarına çekilseler bile, devlet yönetim erki
hep bunların elinde olmuştur. Bazen kendileri Anayasayı tamamen rafa
kaldırmalarına rağmen, aynı Anayasayı ihlal ettikleri gerekçesiyle,
insanları idam ettiler. Müslüman Boşnaklar, Türk ırkçılığında hep baş
rol oyuncusu oldular.
Türkiye'deki yönetici Boşnak Türklerinin kimliklerini teker teker
yazmaya kalkışsak, buna ne zaman ve ne de kağıt kalem yeter. Celal
Bayar, Adnan Menderes, Süleyman Demirel ve Tansu Çiller bunlardan
bazılarıdır. Yukarıda da belirttiğim gibi, devlet yönetiminin tamamına
yakını bunların elindedir. Zaten, 600 yıllık Osmanlı ve 83 yıllık
cumhuriyet döneminde, hiçbir zaman Ortaasya kökenli Türkmen yönetici
olmamıştır.
Boşnak kökenli saray kadınlarının
torunları, devlet yönetimini ellerinde tuttukları gibi, medya, sanat ve
ekonomi de bunların tekelindedir. Ekonomik alanda bunların görüşlerine
ters düşen birileri olursa, derhal ya yok olur ya da iflas eder. Çünkü
devlet bankaları bunların denetimindedir. Sadece ekonomik alanda değil,
sosyal ve siyasal yaşamın hiç bir alanında, bunların görüşlerinin aksi
olamaz. Şayet olursa, o insanların hali haraptır. Bunların İslamımsı
inançlarına uydurmaya çalıştıkları laiklik dinine ters düşen
irticacıdır. Velhasıl, bunların borazanının dışında, Türkiye'de hiç
kimse ıslık bile çalamaz. Şayet böyle bir aksilik olur da, birleri ıslık
çalmaya kalkışırsa, ya ilkel bir darbe olur ya da post modern bir
darbe. Ergenekon'dan gelen Yugoslav muhacirlerini kimse kızdırmaya
kalkışmasın.