Çocuklarda Uyku Problemleri

Çocuklarda Uyku Problemleri






ÇOCUKLARDA UYKU PROBLEMLERİ


Yaşamın ilk yıllarında uyku problemleri çok sık görülür. Uykuya
dalmakta güçlük, gece yarısı uyanma, kabuslar ve uyurgezerlik sık
rastlanan sorunlardır . Daha büyük çocuklarda yatağını ıslatma da sorun
olabilir. Çocuklar ihtiyaç duydukları uyku süresi ve uykuya dalma
süresi açısından farklılık gösterebilir. Ne kadar çabuk uyanıp ne kadar
çabuk uykuya dalacağı her çocuk için farklılık gösterebilir.
Ebeveynlerin en önemli görevi çocuklarına erken yaşta iyi bir uyku
alışkanlığı kazandırmak olmalıdır. Uyku problemlerinin çözülebilir
olduğu unutulmamalıdır.

Süt çocukluğu dönemi


Yenidoğan çocuklar düzensiz bir uyku düzenine sahiptir ve bunun
olgunlaşması yaklaşık altı ay sürer. Yenidoğan bebekler günde ortalama
16-17 saat uyumalarına rağmen bir kerede ancak 1-2 saat kadar uyurlar.
Çocuklar büyüdükçe günlük uyku süresi gittikçe kısalır. Farklı
çocukların farklı ihtiyaçları vardır. Altı aylık bir çocuğun bile
geceleri kısa bir süre için uyanması normaldir ancak uyanıklık
döneminin sadece birkaç dakika sürmesi gerekir.

Bebeğinizin ve dolayısıyla sizin geceleri daha iyi uyumanız için öneriler:


1)Bebeğinizi mümkün olduğu kadar sakin ve sessiz tutmaya
çalışın. Geceyarısı çocuğunuzu beslemek veya altını değiştirmek
gerektiğinde onu çok fazla uyarmayın çok fazla uyandırmayın

2)Çocuğunuzun gündüz çok uzun süre uyumasına izin vermeyin, gün
içinde çok uyuyacak olursa gece uyanık olma ihtimali daha fazla
olacaktır.

3)Bebeğinizin uykusunun geldiğine dair ilk belirtide yatağına
yatırın . Bebeğinizin kendi başına uykuya dalmayı öğrenmesi gereklidir.
Bebeğiniz uyuyana kadar onu kucaklamak veya sallamak geceyarısı
uyandığında da aynı şeyleri yapmanızı gerektirir. Bu da çocuğunuzun
uyumayı kendi başına yapabilmesini engeller.
4)Bebeğinizi emzikle yatağa koymaktan kaçının. Emzikle uyumaya alışan
bebekler de kendi başlarına emziksiz uyumayı öğrenemezler. Emzikler
bebeğin emme ihtiyacını gidermek içindir. Uyku için değil. Bebeğiniz
emzikle uykuya dalıyorsa yatağa koymadan önce emziği yavaşça çıkarın.
5)Dört ila altı aylık bebeğiniz uyandığında müdahalenizi geciktirin.
Bebeğinizi kontrol etmeye gitmek için birkaç dakika bekleyin çünkü
bebeğiniz belki de birkaç dakika içinde uykuya yeniden dalabilir.
Ağlamaya devam ederse gidip kontrol edin ancak ışığı yakmayın,
oynamayın, kucaklamayın veya sallamayın. Eğer ağlama devam ederse biraz
daha bekleyip tekrar kontrol edin. Kendisini neyin rahatsız
edebileceğini kontrol edin. (Aç olabilir, altını ıslatmış olabilir,
ateşli olabilir vb.)

6) Çocukların uyku pozisyonu ve SIDS ( ani beşik ölümü sendromu).
Amerikan Pediatri Akademisi sağlıklı çocukların sırtüstü pozisyonda
yatırılmasını tavsiye etmektedir. Çünkü son zamanda yapılan çalışmalara
göre sağlıklı bir çocuğun uykuda sırtüstü yatmasından doğacak herhangi
bir zarar yoktur.

7)Çocuğunuzun uyumasına yardımcı olan ilaçlardan kaçının. Zamanla
ilaçlar etkisiz hale gelirler ve bebeğinizin gündüz tam uyanık olmasını
engelleyebilirler. Etkileri gece ortasında bitebilir ve gece
uyanmalarına neden olurlar. Bazı ilaçlar gece korkularına veya diğer
uyku bozukluklarına yol açabilir.


Eğer bebek hasta ise bu öneriler ertelenir. İyileştikten sonra uyku düzeninin tekrar oluşturulmasına çalışılır.


Oyun çocukluğu ve okul öncesi dönem


Birçok aile oyun çocuklarının yatağa gitme zamanının günün en
zor kısmı olduğunu düşünürler. Bu yaştaki bir çocuk özellikle de
kendisinden daha büyük bir kardeşi hala uyanıksa yatağa gitmeye direnç
gösterebilir. Oyun ve okul öncesi çocuklarının her gece 10-12 saat
uykuya ihtiyaçları vardır.


Öneriler:

1)Çocuğunuz uykuya dalmadan önce sessiz bir dönem geçirmesini
sağlayın. Uykudan önce sakin bir rutin geliştirin: masal okuma, şarkı-
ninni söyleme, banyo gibi. Bu düzenli rutin bebeğinize uyku zamanının
geldiğini hatırlatacaktır. Çalışan anne ve babalar geç saatlerde
çocukları ile oynamak isterler. Uykudan önce oynanan aktif oyunlar
bebekleri uyarır uykuya dalmalarını güçleştirir.

2)Değişmeyen bir uyku planı yapın. Sabit bir uyanma saatinin
olmasını sağlayın. Uyuma ve uyanma zamanı haftanın yedi günü sabit-aynı
olmalıdır. Düzenli uyku ritmini sağlamak açısından uyanma saati uyuma
saatinden daha önemlidir. Aynı zamanda çocuğunuzu uyandırmak da onu
uyumaya zorlamaktan daha kolaydır.

3)Çocuğunuzun en sevdiği oyuncağı veya battaniyesini yanına almasına izin verin ( güvenli olduğuna emin olmalısınız)

4)Çocuğunuzun rahat olduğundan emin olun. Odanın ısısını kontrol
edin elbiseler hareketini engellememeli, uyumadan önce çocuğunuz su
içmek isteyebilir, gece lambası açık bırakılabilir, kapı aralık
bırakılabilir.

5)Çocuğunuzun sizle beraber uyumasına izin vermemeye çalışın. Bu onun yalnız başına uykuya dalmasını öğrenmesini zorlaştırır

6)Her şikayetinde veya sizi çağırmasında çocuğun odasına gitmeyin.
Odanın dışında veya kapısında durarak onunla konuşmaya çalışın.




Sık görülen uyku problemleri:


Kabus görme

Kabuslar genellikle rüyaların yoğun olduğu gecenin ikinci yarısında
ortaya çıkan korkunç rüyalardır. Gecede birden fazla olabilir. Kabus
sona erdikten sonra çocuğunuz uyanır ve kabusu size anlatabilir.
Çocuğunuz ağlayabilir korkulu olabilir fakat sizin yanında olduğunuzun
farkındadır. Kabusun ayrıntılarıyla hatırladığı için yeniden uykuya
dalması güç olacaktır.
Kabuslarla nasıl başa çıkabilirsiniz?
Çocuğunuzun yanına olabildiğince çabuk gidin. Ona yanında olduğunuz ve
ona hiçbirşeyin zarar vermesine izin vermeyeceğiniz konusunda güven
verin. Kendini güvende hissetmesi için küçük bir ışık yakmasına izin
verin Çocuğunuz eğer çok korkmuşsa onu rahatlatın ve sakinleştirin.
Kabusların çocuk tarafından gerçek sanıldığını aklınızdan çıkarmayın.
Rüyasında neler gördüğünü anlatmasını isteyin.
Çocuğunuz sakinleştikten sonra tekrar uyuması için onu cesaretlendirin.


Gece korkuları

Gece korkuları kabuslardan daha şiddetli ve korkutucudur. Ancak çok
sık görülmez. Genellikle oyun ve okul öncesi çocuklarda görülür.
Uykunun en derin dönemlerinde oluşur ve genellikle çocuk uyandırılamaz.
Gece korkuları kontrol edilemeyen ağlamalara terlemeye titremeye, hızlı
nefes almaya çığlık atmaya tekmelemeye de yol açabilir. Çocuk hiçbir
kimsenin kendi yanında olduğunu fark edemeyebilir. Sizi fark edemez ve
itebilir. Gece korkuları 45 dakikaya kadar uzayabilir ancak genellikle
daha kısa sürer. Çocuk tekrar uykuya dalmış gibi görülür ancak zaten
hiç uyanmamıştır. Genellikle stresli ve korkulu dönemlerde daha çok
görülür ve çocuk yaşadığı durumu hatırlamaz.

Öneriler

Böyle bir durumda sakin olmaya çalışın.

Çocuğunuzu uyandırmaya çalışmayın.

Kendisine zarar vermemesi için gerekli tedbirleri alın. Yataktan dışarı çıkacak gibi olursa etrafını destekleyin.

Kısa bir süre sonra tekrar sakin bir şekilde uykuya dalacağını unutmayın.

Gece korkularının her zaman önemli bir sorunu göstermediğini unutmayın.

Gece korkuları genellikle okul çağında son bulur, devam ederse doktorunuza danışın.


Uyurgezerlik ve uykuda konuşma


Gece korkularında olduğu gibi uyurgezerlik ve uykuda konuşma da çocuk
derin uykuda iken oluşur. Çocuk etrafındakilere cevapsızdır ve
genellikle uyandırılamaz. Uyansa bile olayı hatırlamaz genellikle kendi
kendilerine yataklarına geri dönerler. Uyurgezerlik ailesel özellik
gösterebilir. Büyük çocuklarda aynı gecede birkaç kez tekrarlayabilir.
Eğer bu konuda endişeleriniz varsa veya uzun süre devam ederse doktora
danışmalısınız.
Öneriler

Çocuğunuzun kendini yaralamayacağı bir ortam hazırlayın.

Çocuğun evi terk etmemesi için dış kapıları kilitleyin.

Merdivenlere engel koyun.

Uyandırmaya çalışmayın yavaşça yatağına yönlendirin o yatağını bulacaktır.

Uyurgezerlik ve uykuda konuşma da genellikle çocuğunuz fazla
yorulduğunda veya stres altındaysa oluşur. Çocuğunuzun düzenli
uyumasını sağlayarak uyurgezerlik ve uykuda konuşmayı
engelleyebilirsiniz ..


Diş gıcırdatma


Çocuklarda sık görülür, genellikle dişlere için zarar vermez.
Sıkıntı ve gerginlik ile ilişkili olabilir. kısa bir süre içinde
kaybolur. Bununla birlikte yeni bir stresli durumda tekrar ortaya
çıkabilir.



Çocuğunuzun uyku problemleri ile başa çıkmak zorlayıcı olabilir.
Çocuğunuz sizi bütün gece uyanık tuttuğu zaman altüst olmanız
kaçınılmazdır. Anlayışlı olmaya çalışın. Bazen özellikle de boşanma,
yeni kardeş, okul problemleri gibi stresli bir dönemde ebeveynlerin
verdiği olumsuz tepkiler problemleri daha da kötüleştirebilir.
Eğer problem devam ediyorsa çocuğunuzun uyumasına engel olan fiziksel
veya duygusal bir neden olabilir. Yardıma ihtiyacınız olduğunu
düşünüyorsanız bir uyku günlüğü tutun ve doktorunuzla sorunları
tartışın. Çoğu uyku problemlerinin sık görüldüğünü zamanın ve
doktorunuzun yardımı ile üstesinden gelebileceğinizi unutmayın.